Budva – turistička prestonica Crne Gore

Budva je turistička prestonica Crne Gore, najstarije urbano naselje na Jadranu. Budvanska rivijera, biserna obala prelepih plaža predstavlja najatraktivnije područje Crnogorskog primorja.

Grad Budva se nalazi na poluostrvu, u središnjem delu primorskog pojasa. Budvanskoj opštini pripada obala od Jaza do Buljarica (38 km). Duž rivijere nanizano je četrdesetak naselja, sela i zaselaka. U gradu i okolini živi oko 16.000 stanovnika, dok teritorija opštine zahvata površinu od 122 km2. Skoro da nema manjeg prostora na kome je zgusnuto toliko prirodnih i kulturno-istorijskih raznolikosti koje se kao celina drže u nekom čudesnom jedinstvu. Budvansko primorje ima klimu tipičnu za mediteransko područje: topla leta i blage zime, sa velikim brojem sunčanih dana godišnje (dana 97 ili 2.300 sati). Budva spada u najtoplija mediteranska mesta: srednja januarska temperatura iznosi 8 °C, a julska 23,9 °C; prosečna letnja temperatura je 23,1 °C, a zimska 9,3 °C. Leti se temperatura mora kreće do 24,7 °C, a jesenja se zadržava između 18 °C i 19 °C.

Istorija Budve

Da Budva spada među najstarija gradska naselja na Jadranu potvrđuje bogato arheološko nasleđe i pisani izvori, koji svedoče da njegova istorija datira još iz 5. veka p. n. e. Po legendi grad je osnovao feničanski junak Kadmio koji je, proteran iz Tebe, ovde našao utočište sa svojom ženom Harmonijom.
Na prostoru opštine Budva svoje tragove su ostavile velike civilizacije: grčka i rimska. Nakon propasti Rimskog carstva i podele na Istočno i Zapadno, limes koji ih je delio prolazio je preko ovog područja i ostavio trajan pečat na istoriju i kulturu ovoga po mnogo čemu jedinstvenog grada. U srednjem veku u upravi nad gradom menjali su se dukljanski kraljevi, srpski i zetski velikaši potom Mlečani (koji su njime vladali preko 300 godina). U kasnijim burnim vremenima smenjivali su se kao vrhovni gospodari Austrija, Francuska i Rusija. Za jedno kratko vreme (1813 – 1814. godine) ostvareno je ujedinjenje Boke (i Budve) i Crne Gore. Od 1814. do 1918. godine Budva je bila u sastavu Austrije. Nakon njenog sloma ušla je u sastav Kraljevine Jugoslavije.

Kulturno-istorijski spomenici u Budvi

Stari grad Budva predstavlja jedinstvenu urbanističku celinu. Opasan je bedemima sa nekoliko kapija, kula i gradskom tvrđavom-citadelom. Grad ima tipičnu mediteransku arhitekturu sa uzanim ulicama i malim trgovima. Glavni crkveni spomenici u samom gradu su: crkve Svetog Ivan, Svete Marija in punta (iz 9. veka), Svetog Save, Svete Trojice.

Van gradskih zidina otkriveni su ostaci ranohrišćanskih bazilika koji datiraju iz 4. do 6. veka. Bogati arheološki materijal od nedavno je dostupan javnosti jer je izložen u Arheološkom muzeju.

U okolini su crkve i manastiri: Podmaine (sa dve crkve – malom iz 17. veka i velikom iz 18. veka – obe posvećene Bogorodici), Duljevo, Podlastva (srednjevekovni spomenik izgrađen na temeljima ranohrišćanske bazilike iz 5. – 6. veka), Praskvica (iznad Miločera, duhovni centar Paštrovića) – srednjevekovni manastir koji poseduje bogatu biblioteku i riznicu, Vojnić, Reževići, Gradište.

Sveti Stefan je atraktivno turističko naselje. Nekadašnje ribarsko selo iz XV veka sada je svetski poznat grad – hotel sa luksuznim vilama i apartmanima.
Petrovac, turistički gradić, veoma staro naselje sa rimskim mozaicima iz 3. i 4. veka. Srednjevekovne crkve su Svetog Tome i Svetog Ilije. Tvrđavu Castio podigli su Mlečani u 16. veku.

Turističke atrakcije u Budvi

Posebnu atrakciju budvanske rivijere čine plaže, njih 17, različite dužine i strukture. Predstavljaju prave turističke dragulje: Mogren, Slovenska plaža, Guvance, Bečići, Kamenovo, Pržno, Miločer (Velika, Mala i Kraljičina plaža), svetostefanske, Drobni pijesak, Perazića do, Petrovačka plaža, Lučice, Buljarička. Bečićka plaža, duga i vrlo lepa, 1935. u Parizu je proglašena za najlepšu u Sredozemlju.

Turizam je osnovna privredna grana opštine Budva, njemu je sve podređeno. Preko leta, Budva nije samo turistička nego i kulturna prestonica Crne Gore. U njoj se odvijaju brojna kulturna dešavanja, festivali, sportska takmičenja: „Pjesma Mediterana“ – međunarodni festival mediteranske muzike (u junu), „Grad Teatar“ – pozorišne predstave, koncerti klasične muzike, balet, horske večeri, književne i pesničke večeri (Trg pjesnika), likovne izložbe, međunarodne manifestacije (jul-avgust).

Mapa Budve

Creative Commons – image, by dm_bor0/ pixabay.com