Peloponez istorija
Peloponez u mikensko doba
Peloponez je naseljen od srednjeg paleolita, a civilizacija na ovom prostoru počela je svoje postojanje tokom bakarnog doba, oko 2.000 godina pre nove ere. Nekoliko vekova kasnije Mikena postaje centar grčkog sveta. Arheološka istraživanja su potvrdila legendu Homerove Mikene, dok se ruševine u Pilosu poklapaju sa dobro poznatom palatom kralja Nestora u zapadnom delu Peloponeza. Mikenska civilizacija je ne samo Grčka, već i prva značajna Evropska civilizacija. Dominirala je Peloponezom tokom bronzanog doba a njeno utvrđenje nalazilo se na severo-istoku Peloponeza.
Mikenska civilizacija naglo je nestala krajem 2. milenijuma pre nove ere. Arheološkim istraživanjima pronađeno je dosta gradova i palata, koje ukazuju na destrukciju istih. Zatim je nastupio mračni period tokom kojeg nisu ostavljeni nikakvi pisani tragovi.
Antički Peloponez
Godine 1200 pre nove ere dolaze Dorjani i Aetoli i osnivaju Korint, Argos i Spartu. Olimpijske igre na kojima su učestvovali sportisti iz cele Grčke su se održavale u Olimpiji svake četvrte godine. Olimpijske igre počele su da se održavaju 776, godine pre nove ere. Ova godina se često uzima i kao godina početka klasičnog doba Grčke. Iz ovog perioda su prvi pisani tragovi pesnika Homera i njegovog grandioznog epskog speva Ilijada i Odiseja. U njegovim sagama je jasno izražena ideja helenizma tako da je u njima uobličen Grčki duh, moral i religija. Tokom klasičnog perioda na Peloponezu su postojali polisi, tj. gradovi-države. Ovi gradovi su bili jako moćni i često su vođene krvave bitke na ovim prostorima. Najveći gradovi su bili Sparta, Korint, Argos i Megalopolis i imali su jaku vojsku – Peloponesku legiju. Sparta je bila najmoćniji grad, a odmah iza nje bio je Argos. Van Peloponeza najmoćniji grad bila je Atina, tako da su se Atina i Sparta borile jer su i jedna i druga želele nadmoć nad helenskim svetom, ali kada je trebalo, ujedinile su se protiv moćnog Persijskog carstva. Persijski ratovi vođeni su od 490. do 479. godine pre nove ere. Upravo opasnost od istrebljenja ujedinila je grčke gradove. protiv Persijanaca najpre su se borili Atinjani na Maratonskom polju, gde je 10000 Atinjana pokorili 4 puta brojniju persijsku vojsku. Sledeća odbrana bila je pod komandom spartanskog kralja Leonide, ali su tada Spartanci stradali kod Termopilskog klanca. Persijanci osvajaju Grčku i pljačkaju Atinu. Ipak već 480. godine p. n. e. dolazi do velike pomorske bitke kod Salamine u kojoj su Grci izvojevali odlučujuću pobedu.
Grci su posle rata protiv Persije uvideli vrednost nacionalnog jedinstva. Osnovan je prvi savez na čelu sa Atinom koja je izrasla u veliku pomorsku silu. Postepeno taj savez je prerastao u hegemoniju Atine, što se Sparti i ostalim gradovima nije svidelo. Procvat grčkih gradova je sada bio prekinut bratoubilačkim ratovima koji su vodile Atina i Sparta. Ovi ratovi potpno su iscrpeli većinu grčkih gradova. Konačno iz peloponeskih ratova Sparta izlazi kao pobednik.
Peloponeski ratovi
Za vreme peloponeskih ratova kraljevina Makedonija ostala je po strani. Imala je cilj da pod svojom dinastijom ujedini ceo grčki svet. Začetnik ove velike države je Filip II. On je ujedinio celu Grčku, a posle njega je na tron stupio njegov sin Aleksandar Veliki. Aleksandar Veliki od sebe je napravio polubožanstvo i stvorio je grčko carstvo koje se prostiralo od Grčke do Indije. Planirao je da osvoji Italiju i Afriku ali nije stigao jer je umro od malarije i svojoj 32. godini. Nakon Aleksandra, njegovi generali su rasparčali moćno carstvo. Svaki general postao je najpre vladar određenog dela carstva da bi se posle proglasio kraljem. Sparta u 3. veku pre nove ere doživljava kratak uspon pod kraljevima Agisom i Kleomenesom. Ipak razjedinjeno Aleksandrovo carstvo slabi i postaje lak plen za sve moćniju rimsku državu. Pod rimskom republikom Peloponez pada 146. godine pre nove ere i za vreme Rima, poluostrvo je dosta prosperitetno i prilično odsečeno od afera u ostalim delovima Rimskog carstva. Nakon podele Rimskog carstva, Peloponez postaje deo Vizantijskog carstva.
Peloponez u srednjem veku
Usled sve veće invazije Vizigota, izgrađen je zid Hexamilion preko korintske prevlake. U ovom periodu Peloponez je pretežno zadržao urbani izgled. Zna se da je postojalo 26 gradova. Kasnije su Sloveni dolazili i naseljavali Peloponez za vreme vizantijskog carstva. Nakon Četvrtog krstaškog pohoda nastupa period tzv. Frankokratija kada čitava Grčka biva iscepkana na niz manjih delova. Najezda Turaka na Peloponez se dešava od 1358. godine. Prva faza vladavine Otomana nad Peloponezom trajala je od 1460. do 1687. godine. Glavni grad je najpre bio Korint, a kasnije je bio Nafplio. Nakon smrti Sulejmana Veličanstvenog, Otomansko carstvo počinje polako da slabi. Tako Peloponez osvaja Venecija i uspostavlja Kraljevstvo Moree. Međutom, njihova vladavina uopšte nije bila popularna kod stanovnika tako da su lako prihvatili ponovnu vladavinu Otomana. Otomanska vladavina završila se Grčkim ratom za nezavisnost 1780. godine.
Novija istorija Peloponeza
Tokom 19. i 20. veka Peloponez je bio prilično siromašan i u ekonomskom smislu izolovan deo Grčke. Dosta ga je pogodio i Drugi svetski rat a mnoge porodice su se odselile u Ameriku i Australiju. Ipak Peloponežani su uvek imali jak uticaj i skoro potpunu dominaciju nad vladom u Grčkoj. Mnogi premijeri posle rata za nezavisnost su upravo bili sa Pelponeza. Takođe, poslovna elita Grčke je pretežno sa Peloponeza.
Na žalost, tokom leta 2007. godine, mnogi delovi Peloponeza bili su zahvaćeni požarima, tako da je pričinjena velika šteta a 77 ljudi izgubilo je život. Ovo je bila najveća elementarna katastrofa u modernoj grčkoj istoriji.
