Manastirska riznica Raške (manastiri Gradac, Končul, Stara i Nova Pavlica)
Minuli vekovi ostavili su Raški bogato kulturno-istorijsko nasleđe, manastire i crkve iz ranog srednjeg veka, koji predstavljaju bisere srpske srednjevekovne arhitekture i umetnosti – manastiri Gradac, Stara i Nova Pavlica, Končul, lokalitet Nebeske stolice, srednjevekovni grad Brvenik.
MANASTIR GRADAC
Manastir Gradac (XIII vek) zadužbina je srpske kralјice Jelene, žene kralјa Uroša I. Nalazi se na padinama planine Golije, 21 km udalјen od Raške. Manastirski kompleks čine građevine: Velika Bogorodičina crkva, manji hram Svetog Nikole, trpezarija sa kuhinjom, konaci i ekonomske zgrade. Manastirska crkva sadrži sva bitna obeležja raških hramova, sa elementima gotike. Lepota slikarstva koje je samo u fragmetima sačuvano posebno se može videti u prelepoj sceni Rođenja Hristovog. U hramu je kralјica Jelena sahranjena 1314. godine.
MANASTIR KONČUL
Manastir Končul, poznat pod imenom Nikolјača, nalazi se na levoj obali reke Ibar, nedaleko od Raške. Po predanju osnovao ga je Stefan Nemanja oko 1175. godine. Prvi put se pominje u Studeničkom tipiku između 1207. i 1215. godine. Najveći uspon doživeo je u vreme kralјa Milutina (XIV vek) kada je bio sedište novoustanovlјene končulske episkopije. Manastir je opustošen i srušen u austrijsko – turskom ratu 1689. godine. Obnovlјen je 1861. godine. U njemu je zamonašen sveti arhiepiskop Danilo II.
MANASTIR STARA PAVLICA
Stara Pavlica se nalazi u neposrednoj blizini Nove Pavlice, na desnoj obali reke Ibar. Hije poznato kada je nastao, ni ko je bio ktitor. Plan crkve je gotovo identičan osnovi crkve Smrti Bogorodičine u Nikeji (VI-VII vek) pa je moguće da potiče iz prednemanjićkog perioda, XI vek. Tumačenje jednog prepisa darovne povelјe Stefana Nemanje manastiru Studenici izgradnju ovog spomenika smešta u XII vek. Po arhitektonsko-prostornoj i konstruktivnoj koncepciji Stara Pavlica je jedinstven hram u Srbiji.
MANASTIR NOVA PAVLICA
Novopavlička crkva Svetog Vavedenja (XIV vek), zadužbina je srednjevekovnih vlastelina, braće Stefana i Lazara Musića i njihove majke Dragane, sestre kneza Lazara. Udalјena je 7 km od Raške. Manastir je sagrađen između 1383. i 1386. godine u selu Pavlica. Po arhitekturi pripada moravskoj stilskoj grupi, kao i ostaci veoma oštećenog slikarstva. Prilikom prenosa moštiju kneza Lazara 1392. godine u njegovu zadužbinu manastir Resavu, mošti su prenoćile u ovoj crkvi.
Manastiri i crkve stare Raške
Pogledajte fantastični video u produkciji TO Raška
