Grčka istorija ukratko
Svi znamo da je Grčka kolevka evropske civilizacije pa se logično nameće pitanje gde i kada je sve počelo? Na današnjem Kritu oko 3000 godina pre nove ere razvila se napredna civilizacija. Ova civilizacija gradila je velike palate, imala razvijenu kulturu, pismo i trgovinu u rangu sa drevnim civilizacijama Bliskog Istoka i centralne Azije. I tako je treba posmatrati, ne kao nešto novo i napredno karakteristično za evropu već kao najzapadniju tačku naprednih civilizacija istoka tog doba. Mitski kralj Minoj vezuje se za ovu civilizaciju pa se po njemu i zove Minojska civilizacija. I danas se na Kritu vidi bogatstvo ove civilizacije. Grad Knosos, Festos kao i ostaci drugih gradova na Kritu svedoče o bogatstvu i naprednosti Minojske civilizacije.
Kao i sve civilizacije i ova je doživela svoj kraj a nasledila ju je Mikenska koja je imala središte u gradu Mikeni na Peloponezu. Minojski gradovi i palate pali su pod uticaj ove ratničke kulture koja je preuzela sve što je bilo dobro od Minojaca. U tom periodu veza između Mikene i Krita bila je jaka pa tako postoji teorija da su gospodari Mikenskih palata bili u stvari kritski prinčevi. Kraj Bronzanog doba doveo je do kraja i Mikensku civilizaciju i njeno političko ustrojstvo. Godina 1100 uzima se za kraj Mikenske kulture i tada kreće takozvano “mračno doba” Grčke koje će trajati narednih 300 godina.
Iz tog perioda stanovništvo izlazi željno razvoja i osvajanja novih teritorija što je dovoleo do kolonizacija egejskih i jonskih ostrva, crnomorske, italijanske kao i turske obale. Nastao je veliki broj nezavisnih gradova država, polisa. Vodeći i često sukobljeni polisi su Atina i Sparta. Svaka od njih, Atina kao demokratija i Sparta kao vojna država, u određenom trenutku imala je primat na drugom. Ono što ih je povezivalo je zajednički neprijatelj, moćno Persijsko carstvo. Grčki polisi su u više navrata odbili napade moćne persijske armije.
Na kraju, Grčki polisi bili su osvojeni od krajnje neočekivanog rivala. Makedonska plemena na čelu sa Filipom su osvojila i ujedinala Grčke poliste u drugoj polovini 4. veka pre nove ere. Posle Filipa na vlast dolazi jedan od najvećih svetskih vojskovođa Aleksandar Makedonski. Aleksandar je vladao od 336. do 323. godine pre nove ere i za svog života osvojio je Bliski Istok, Egipat i Persiju. Išao je na kraj tada poznatog sveta do Indije i proširio kulturu koju danas zovemo Helenizam.
U sledećim vekovima Grčka istorija uklapa se sa istorijom svojih suseda. Rim je pridodao Grčku kao svoju provinciju 146. godine pre nove ere. U podeli rimskog carstva Grčka je pripala Vizantiji ali su njeni delovi često bili pod vlašću Mletaka (Krf, Kefalonija, Krit…) i Arapa (Krit). Godine 1460 Turci Osmanlije zauzimaju veći deo Grčke.
Grčka crkva je tokom turske okupacije igrala važnu ulogu u očuvanju nacionalnog identiteta a 1821. godine je pokrenut rat za oslobađanje od turske vlasti. Rat je završen 1829. godine i Grčka je stekla nezavisnost. Tokom narednih skoro 100 godina Grčka je vodila mnoštvo manjih ratova u kojima je pridobijala svoje nekadašnje teritorije. Poslednji rat tog tipa je rat sa Turskom od 1920. do 1922. godine. Posledica tog rata bila je velika razmena stanovništva između Turske u Grčke. U potpunoj okupaciji od strane Nemačke i partizanskom načinu borbe protekao je Drugi svetski rat. Po završetku Drugog svetskog rata Grčka ulazi u period unutrašnje krize. Monarhija ili republika bilo je glavno pitanje u drugoj polovini dvadesetog veka. Ideja za republikom je preovladala. Godine 1973. proglašena je republika a godine 1981. Grčka je postala članica Evropske unije.
